Bereś

Wystawa

• Data | 20.03.2024 r. – 08.12.2024 r.
• Miejsce | Kraków, Cricoteka, ul. Nadwiślańska 2-4
• Kuratorzy | Jerzy Hanusek, Kamil Kuitkowski, Natalia Zarzecka
• Organizatorzy | Cricoteka i Fundacja im. Marii Pinińskiej-Bereś i Jerzego Beresia.

Od 21 marca do 8 grudnia 2024 roku w Cricotece można oglądać wystawę Jerzego Beresia, uznawanego za jednego z kluczowych przedstawicieli polskiej awangardy. Ekspozycja pod tytułem „Bereś” to pierwsza tak obszerna retrospektywa artysty od jego śmierci w 2012 roku, obejmująca dwa główne nurty jego twórczości: rzeźbę i manifestacje. Część eksponatów jest dostępna do bezpośredniego kontaktu – można je dotykać i wprawiać w ruch. Towarzyszy temu bogaty program performatywny, w ramach którego artyści i artystki wchodzą w dialog z dorobkiem Beresia.

Wystawa powstała przy współpracy z Fundacją Marii Pinińskiej-Bereś i Jerzego Beresia, a jej inauguracja zbiegła się z 60. rocznicą pierwszej indywidualnej wystawy artysty, zorganizowanej przez Grupę Krakowską w Galerii Krzysztofory. Cricoteka, która od lat bada możliwości archiwizacji i prezentacji sztuki efemerycznej, w szczególności związanej z postaciami bliskimi Tadeuszowi Kantorowi, kontynuuje swoją misję. Relacja Beresia z Kantorem była wyjątkowo istotna i głęboko wpłynęła na działalność Galerii Krzysztofory, która była centrum krakowskiej awangardy.

Na wystawie zobaczyć można rzeźby powstałe na przestrzeni całej twórczości artysty (1956-2012), a także archiwalne nagrania filmowe i wideoeseje dokumentujące jego działania performatywne. Kuratorzy – Jerzy Hanusek, Kamil Kuitkowski i Natalia Zarzecka – stawiają sobie za cel przybliżenie twórczości Beresia współczesnej publiczności, podkreślając jej ponadczasową aktualność. Jego kontestacyjna postawa wobec norm estetycznych, społecznych i politycznych wciąż może być odczytywana na nowo, szczególnie w kontekście współczesnych wyzwań politycznych i postantropocentrycznych dyskusji o miejscu człowieka w świecie.

Wystawa „Bereś” nie tylko prezentuje dorobek artysty, ale także bada nowe formy ekspozycji, traktując ją jako punkt wyjścia do dalszych działań. Performatywny i interaktywny charakter wydarzenia pozwala odwiedzającym na bezpośredni kontakt z dziełami. Co więcej, układ wystawy będzie zmieniany w trakcie jej trwania, a specjalny program poświęcony zostanie problematyce konserwacji i rekonstrukcji rzeźb oraz performansów po śmierci artysty. W ramach tego programu, jesienią 2024 roku na krakowskim Rynku Głównym odbędzie się rekonstrukcja „Manifestacji romantycznej”.

Wystawie towarzyszy katalog z dokumentacją fotograficzną oraz esejami autorstwa Magdaleny Ujmy, Marty Smolińskiej, Krzysztofa Siatki i kuratorów. Dodatkowo, dostępna jest książka autorstwa Bettiny Bereś, córki artysty, zatytułowana „Awangarda między kuchnią a łazienką. Maria Pinińska Bereś i Jerzy Bereś”. Obie publikacje można nabyć w księgarni internetowej Cricoteki.